Co musimy wiedzieć o drewnie, zanim zaczniemy coś z niego budować?
Co musimy wiedzieć o drewnie, zanim zaczniemy coś z niego budować? Jakość drewna można zaklasyfikować według czterostopniowej skali. Klasa jakości wskazuje przydatność danego materiału do określonego zastosowania. Wyłącznie pierwsze trzy klasy są najczęściej stosowane w budownictwie. Warto jednocześnie pamiętać o tym, że klasa jakości nie odnosi się do jakości wykonania elementów, czy też ich właściwości technicznych. Informuje nas jedynie o jednolitości barwy, usłojeniu oraz ogólnym wyglądzie danego drewna konstrukcyjnego.
Materiał I klasy jest pozbawiony sęków, a jego usłojenie jest prostoliniowe i równomierne. Oprócz tego niezbędna jest jednolita barwa całego drewna. Do II klasy zalicza się materiał z sękami, których średnica nie przekracza 6 mm. Dopuszczalne są nieznaczne różnice w barwie, czy też niewielkie skrzywienie słoi. W przypadku większych niedoskonałości mamy do czynienia z drewnem klasy III lub IV.
Klasy wytrzymałości oraz klasy sortownicze drewna
W normie PN-EN 338:2004 możemy znaleźć aktualne informacje na temat właściwości sprężystych oraz cech wytrzymałościowych różnych typów drewna konstrukcyjnego. Każdemu z nich przydziela się klasę wytrzymałości z przedziału od C15 do C50. Litera C oznacza wytrzymałość danego drewna na zginanie przy wilgotności 15%. Im wyższa liczba towarzysząca literze, tym większa wytrzymałości drewna konstrukcyjnego. Jeżeli planujemy budowę domku jednorodzinnego, zazwyczaj wystarczy zaopatrzyć się w materiał klasy C24 oraz C27, ewentualnie nieco bardziej wytrzymałe drewno C30. Słabszy materiał możemy wykorzystać jedynie podczas budowy drugorzędnych elementów, które nie wpływają znacząco na trwałość konstrukcji nośnej. Z kolei zakup drewna wyższej klasy stanowi niepotrzebny wydatek. Jeśli napotkamy materiał oznaczony literą D zamiast C, to mamy do czynienia z drewnem pochodzącym z drzew liściastych, a nie iglastych.
Oprócz klasy wytrzymałości warto także zwrócić uwagę na klasę sortowniczą danego materiału. Trzy istniejące klasy to KW (klasa wyborowa), KS (klasa średniej jakości) oraz KG (klasa gorszej jakości). Jeżeli drewno nie jest w stanie uzyskać co najmniej oznaczenia KG, to zupełnie nie nadaje się do używania do celów budowlanych. Zamiast drewna konstrukcyjnego mamy wtedy do czynienia z odpadem. Zanim tartak będzie mógł zacząć sprzedawać drewno konstrukcyjne, musi uzyskać prawo do znakowania symbolem CE. Jego obecność stanowi dowód, że dane drewno zostało wyprodukowane zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie PN-EN 14081-1+A1:2011. Kupno drewna konstrukcyjnego bez tego typu oznaczenia jest niewskazane. Ryzykujemy zakupem niskiej jakości materiału, który może spowodować uszkodzenie budowanej konstrukcji.
Po czym poznać popularny typ drewna konstrukcyjnego?
Liczne zalety drewna jako materiału budowlanego są powszechnie znane. Oprócz korzystnych parametrów technicznych cechuje się atrakcyjnym wyglądem. W roli drewna konstrukcyjnego szczególnie dobrze sprawdza się drewno sosnowe. Odporność na zginanie, wytrzymałość, sprężystość oraz trwałość to parametry użytkowe charakteryzujące tego typu materiał. Oczywiście na rynku możemy spotkać inne rodzaje drewna konstrukcyjnego. Nie każdy z nich będzie równie użyteczny. Drewno świerkowe jest doskonałym przykładem materiału, który pod wieloma względami nie sprawdza się w roli materiału budowlanego. Duża ilość sęków przekłada się na trudniejszy proces obróbki drewna. Kolejną wadą jest jego tendencja do pękania.
Dwa główne rodzaje drewna konstrukcyjnego
Na nasz wybór powinny wpływać przede wszystkim obowiązujące normy dotyczące klas wytrzymałości drewna konstrukcyjnego. Podczas projektowania drewnianych budowli należy wybrać taki materiał budowlany, który zapewni trwałość całej konstrukcji. Szczególnie istotne jest wybranie drewna z optymalnym poziomem zawartości wody. Drewno klejone warstwowo używane jest do produkcji więźby dachowej oraz lukarn – specjalnych konstrukcji okiennych. Tego typu materiał budowlany jest sklejany z płatów drewna albo listewek. Klej używany do łączenia poszczególnych warstw musi być wodoodporny. Wysokiej jakości drewno klejone warstwowo cechuje się także właściwościami izolacyjnymi oraz pewnym stopniem ognioodporności. Oprócz tego na rynku dostępne jest także lite drewno konstrukcyjne. Kilkukrotne przetarcie kłody to zaledwie pierwszy krok w produkcji tego materiału. Oprócz tego trzeba także je dokładnie wysuszyć i poddać dalszej obróbce. W ten sposób można między innymi zapewnić odporność na rozwój bakterii. Ekologiczny charakter drewna konstrukcyjnego to kolejna zaleta tego materiału.
Istotne właściwości fizyczne drewna konstrukcyjnego
Higroskopijność to nic innego jak skłonność określonego materiału do wchłaniania wilgoci z powietrza. Drewno konstrukcyjne oddaje wilgoć do pomieszczenia lub wchłania je, aż osiągnięta zostanie równowaga. Jeżeli więc wznosimy budynek w bardzo wilgotnym środowisku, musimy zadbać o właściwe zabezpieczenie wybranego przez nas drewna. Wilgotność w dużej mierze wpływa na pozostałe właściwości drewna. Do konstrukcji drewnianych potrzebujemy wyłącznie osuszonego materiału. W przeciwnym razie może dojść do pęcznienia i kurczenia się drewna pod wpływem wilgoci.